સફળતાના કોરા રહી ગયેલા કાગળ પર કિશોર કુમારનું નામ કાયમ માટે લખાઈ ગયું : સૌરભ શાહ

(ગુડ મૉર્નિંગ, Newspremi dot com: રવિવાર, ૧૫ ઑક્ટોબર ૨૦૨૩)

‘અભિમાન’ જે વર્ષે રિલીઝ થઈ એના આગલા વર્ષે સચિન દેવ બર્મનના સંગીતવાળી ફિલ્મ ‘અનુરાગ’ આવી. શક્તિ સામંતા એના પ્રોડ્યુસર-ડિરેક્ટર હતા, જેમણે અગાઉ સચિનદા સાથે ‘આરાધના’ અને રાહુલ દેવ બર્મન સાથે ‘અમર પ્રેમ’ અને ‘કટી પતંગ’ બનાવી હતી.

1962માં રિલીઝ થયેલી શક્તિ સામંતાની ફિલ્મ ‘નૉટી બૉય’માં પણ સચિનદાનું સંગીત હતું, જેમાં કિશોર કુમાર હીરો હતા એટલે સ્વાભાવિક રીતે એમાં કિશોર કુમારનું પ્લેબેક સિંગિંગ હોવાનું જ. ‘નૉટી બૉય’ અને ‘આરાધના’ વચ્ચેનાં 7 વર્ષોમાં શક્તિ સામંતાએ રવિ, ઓ. પી. નૈયર અને શંકર-જયકિશનના મ્યુઝિકમાં હિટ ફિલ્મો બનાવી. આ ત્રણેય સંગીતકારો સાથે શક્તિદા અગાઉ પણ કામ કરી ચૂક્યા હતા. 1959માં શક્તિ સામંતાએ ‘ઈન્સાન જાગ ઊઠા’માં એસ. ડી. બર્મનનું મ્યુઝિક લીધું હતું.

‘અનુરાગ’માં સચિનદાએ કિશોર કુમાર પાસે એક ગીત ‘રામ કરે બબુઆ’ ગવડાવ્યું પણ ફિલ્મમાં જે ફેમસ થયું એ ડ્યુએટમાં લતાજી સાથે રફીસા’બે ગાયું: તેરે નૈનોં કે મૈં દીપ જલાઉંગા, વો ક્યા હૈ, એક મંદિર હૈ…

1972માં આવેલી તપન સિન્હાની ‘ઝિંદગી ઝિંદગી’ (સુનીલ દત્ત, વહીદા રહેમાન)માં સચિનદાએ કિશોર કુમાર પાસે ત્રણ ગીતો ગવડાવ્યાં પણ એમાંનું એકેય ગીત આજે કોઈનેય યાદ નથી. એ જ વર્ષે ગુરુદત્તના ભાઈ આત્મારામ દિગ્દર્શિત અને વજાહત મિર્ઝાએ લખેલા ડાયલોગ – સ્ક્રીન પ્લે પરથી બનેલી ‘યે ગુલિસ્તાં હમારા’ નામની ચાઈનાની બૉર્ડરની તંગદિલીનું બેકગ્રાઉન્ડ ધરાવતી ફિલ્મમાં સચિનદાએ હીરો દેવ આનંદ માટે કિશોર કુમારનો કંઠ વાપર્યો જેમાંનું ‘ગોરી ગોરી ગાંવ કી છોરી રે’ જાણીતું થયું, પણ લોકોને યાદ રહી ગયું ડેની ડૅનઝોંગપાએ ગાયેલું આ ગીત: મેરા નામ આઓ, મેરે પાસ આઓ.

વજાહત મિર્ઝા એક જમાનાના સલીમ-જાવેદ હતા. ‘મધર ઈન્ડિયા’, ‘મોગલ-એ-આઝમ’ અને ‘ગંગા-જમુના’ના ડાયલોગ એમણે લખ્યા હતા. 1933માં રિલીઝ થયેલી કે. એલ. સાયગલ જેમાં હીરો હતા તે ‘યહૂદી કી લડકી’ એમની ડાયલોગ રાઈટર તરીકેની પહેલી ફિલ્મ. એમણે પાંચ ફિલ્મો પણ ડિરેક્ટ કરી હતી.

1971નું વર્ષ સચિનદા – કિશોર કુમારની જુગલજોડીનું યાદગાર વર્ષ રહ્યું. ‘ગૅમ્બલર’, ‘નયા ઝમાના’, ‘શર્મિલી’ અને ‘તેરે મેરે સપને’ – ચાર ફિલ્મો સચિનદાના સંગીતવાળી આવી – ‘ગૅમ્બલર’માં દેવ આનંદ માટે કિશોર કુમારે ‘ચૂડી નહીં યે મેરા દિલ હૈ’ ગાયું. ‘દિલ આજ શાયર હૈ’ પણ ગાયું. એ ઉપરાંત બે ગીતો ગાયાં. મોહમ્મદ રફીએ ગાયેલું ‘મેરા મન તેરા પ્યાસા’ પણ લોકપ્રિય બન્યું. ગુલશન નંદાની નવલકથા પરથી પ્રમોદ ચક્રવર્તીએ બનાવેલી ‘નયા ઝમાના’ ફિલ્મ માટે કિશોર કુમારે ધર્મેન્દ્રને કંઠ આપ્યો. બે ગીત ગાયાં જેમાંથી ‘દુનિયા ઓ દુનિયા તેરા જવાબ નહીં’ હજુય યાદ છે. ‘શર્મિલી’માં કિશોર કુમાર છવાઈ ગયા. શશી કપૂર – રાખીની આ ફિલ્મની સ્ટોરી પણ ગુલશન નંદાની હતી. (ગુલશન નંદાના બે હોનહાર પુત્રો હિમાંશુ નંદા – રાહુલ નંદા બેઅઢી દાયકાથી હિંદી ફિલ્મોની પબ્લિસિટી ડિઝાઈનનું ખૂબ વિશાળ કામકાજ કરે છે. લગભગ દરેકે દરેક મોટી ફિલ્મના લોગો, એનાં પોસ્ટર્સ, એનું પબ્લિસિટી મટીરિયલ આ બે ભાઈઓ કરે છે. એક જમાનામાં રાહુલ નંદાએ કવિ – નવલકથાકાર હરીન્દ્ર દવેની ખૂબ જાણીતી નવલકથા ‘માધવ ક્યાંય નથી મધુવન’માં સહિતની કેટલીક ગુજરાતી નવલકથાઓની ઑડિયો બુક્સનું પ્લાનિંગ કર્યું હતું જેની પેકેજિંગની ડિઝાઇન માટે આ લખનારે એમને મૈત્રીપૂર્ણ મદદ કરી હતી કારણકે આપણી માતૃભાષા માટે એક હિંદીભાષી દ્વારા કામ થઈ રહ્યું હતું). ‘શર્મિલી’માં લતાજી સાથેનું કિશોરદાનું ડ્યુએટ ‘આજ મદહોશ હુઆ જાયે રે મેરા મન…’ અને ‘કૈસે કહે હમ’ તમને યાદ હશે અને આ બે ગીતોને તો તમે ભૂલ્યા જ નહીં હો: ખિલતે હૈ ગુલ યહાં, ખિલ કે બિખરને કો અને ઓ મેરી, ઓ મેરી, ઓ મેરી શર્મિલી આઓ ના તડપાઓ ના.

અને ‘તેરે મેરે સપને’. પ્રોડ્યુસર-ઍક્ટર દેવ આનંદ સાથે મુમતાઝ અને હેમા માલિની અને ડિરેક્ટર વિજય આનંદ. અય મૈંને કસમ લી અને જીવન કી બગિયા મહેકેગી – આ બે ગીતોને કોણ ભૂલી શકે.

એ જ રીતે 1970માં દેવ આનંદે પ્રોડ્યુસ-ડિરેક્ટ કરેલી ‘પ્રેમ પુજારી’માં સદાબહાર કવિ નીરજે સચિનદાના સંગીત માટે જે શબ્દો લખ્યા અને કિશોર કુમારે જેને ગાઈને અમર બનાવ્યા તે પણ હજુ સુધી યાદ છે તમને: શોખિયોં મેં ઘોલા જાયે… અને… ફૂલોં કે રંગ સે… આ બંને ગીતો શબ્દશ: તમે આજે પણ ગાઈ શકો છો. ટ્રાય કરી જો જો (નહાવા જાઓ ત્યારે). લતાજીનું રંગીલા રે તેરે રંગ મેં યું રંગા હૈ મેરા મન પણ કેમ ભુલાય?

1966માં ‘ગાઈડ’ રિલીઝ થયા પછી સચિનદાના મ્યુઝિકવાળી ત્રણ ફિલ્મો આવી જેમાંથી ‘તલાશ’ (1969)માં કિશોરદાનું એક પણ ગીત નહોતું. ફિલ્મ સુપરહિટ પુરવાર થઈ હતી, ગીતો પણ ખૂબ જાણીતાં થયાં. ઓ. પી. રાલ્હને એ જમાનામાં પબ્લિસિટી કરી હતી કે આ અત્યાર સુધી બનેલી સૌથી મોંઘી હિંદી ફિલ્મ છે – રૂપિયા એક કરોડના ખર્ચે બની છે.

‘જ્વેલ થીફ’ 1967માં આવી. દેવ આનંદનું પ્રોડક્શન. લઘુબંધુ વિજય આનંદનું ડિરેક્શન. અશોક કુમારનો જબરજસ્ત રોલ, વૈજયંતિમાલા અને તનુજાની સાથે દેવ આનંદ તો ખરા જ. દેવ આનંદે એમાં પહેરેલી બ્લેક એન્ડ વ્હાઈટ ચોકડાવાળી ટોપી તે વખતે બહુ ફેમસ થયેલી, ફૂટપાથો પર વેચાતી થઈ ગયેલી. મજરૂહ સુલતાનપુરીએ લખેલું આ ગીત કિશોર કુમારે ગાયું: યે દિલ ન હોતા બેચારા. લતાજી સાથે ડ્યુએટ ગાયું: આસમાં કે નીચે હમ આજ… આ જ ફિલ્મનું એક ગીત શૈલેન્દ્રએ લખેલું જે લતાજીના કંઠમાં છે: રૂલા કે ગયા સપના. આ ફિલ્મથી એક સિદ્ધહસ્ત ગિટારિસ્ટે પ્લેબેક સિંગિંગ ક્ષેત્રે કદમ માંડ્યાં. ભવિષ્યમાં જે દિલ ઢૂંઢતા હૈ અને બીતી ના બિતાઈ રૈના ગાવાના હતા તે ગિટારિસ્ટ ભૂપિન્દર સિંહે લતાજીના ‘હોઠોં મેં ઐસી બાત’ ગીતમાં અવાજ આપ્યો હતો: ‘ઓ… શાલુ!’.

અને ત્રીજી ફિલ્મ તે ‘આરાધના’ જેણે રાજેશ ખન્ના અને કિશોર કુમારની કરિયરનો ગ્રાફ ઉપર લઈ જવામાં જબરદસ્ત ફાળો આપ્યો. અફકોર્સ, આનંદ બક્ષી ‘જબ જબ ફૂલ ખીલે’થી સુપરહિટ ગીતકાર તરીકે જાણીતા હતા જ, પરંતુ ‘આરાધના’ પછી એમની ગણના ટૉપ ક્લાસ ગીતકારોમાં થવા લાગી. ચોથી વ્યક્તિ જેને ‘આરાધના’એ મ્યુઝિક ડાયરેક્ટર તરીકેની કરિયરમાં જબરદસ્ત બૂસ્ટ આપ્યો તે હતા સચિન દેવ બર્મનના આસિસ્ટન્ટ રાહુલ દેવ બર્મન. શક્તિ સામંતાના એ ‘આરાધના’ના બંગાળી વર્ઝનનાં પોસ્ટર્સ તથા હોર્ડિંગ્સમાં સંગીતકાર પિતા ઉપરાંત એમના પુત્રને પણ આસિસ્ટન્ટ તરીકે ક્રેડિટ આપી હતી. ફિલ્મોમાં મદદનીશ સંગીતકારને આટલી મોટી ક્રેડિટ હજુ સુધી ક્યારેય નહોતી મળી. શક્તિ સામંતાએ એક ઈન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે ‘આરાધના’માંથી હું એટલું કમાયો હતો કે માત્ર એની મ્યુઝિકની કમાણીમાંથી મારી નેકસ્ટ પાંચ ફિલ્મોનો ખર્ચ નીકળી ગયો. ‘આરાધના’માં મ્યુઝિક આપવાનું આમંત્રણ લઈને શક્તિ સામંતા સચિનદાને મળ્યા હતા ત્યારે સચિનદાએ ‘ગાઈડ’ના મ્યુઝિકથી જબરદસ્ત સફળતા ચાખી લીધી હતી. હાલાકિ સચિનદા માટે આવી સફળતાઓ નવી નવાઈની નહોતી. ‘ગાઈડ’ આજે એક ક્લાસિક ફિલ્મ ગણાય છે, પણ રિલીઝ વખતે બૉક્સ ઑફિસ પર સુપરહિટ પુરવાર નહોતી થઈ, એનું સંગીત સુપરડુપર હિટ સાબિત થયેલું. સચિનદાએ શક્તિદાને કહ્યું કે ‘હું તમારી આ નવી ફિલ્મ નહીં કરી શકું. મારો રેટ વધી ગયો છે. તમને નહીં પોસાય.’

બહુ આનાકાની પછી શક્તિદાએ જ્યારે સચિનદાને ખૂબ આગ્રહ કર્યો ત્યારે સચિનદાએ પોતાનો નવો ભાવ કહ્યો: અગાઉ તમે મને જે ફી આપેલી તેના કરતાં રૂપિયા પાંચ હજાર વધારે.

શક્તિ સામંતાએ કહ્યું: હું તો તમને એક લાખ રૂપિયા વધારે આપવાની ગણતરીથી આવ્યો હતો!

અને ‘આરાધના’ શરૂ થઈ. એનું સંગીત બનતું ગચું. અને કેવું બન્યું. કિશોર કુમારે ગાયેલાં આ ત્રણેત્રણ ગીતો હિન્દી ફિલ્મ મ્યુઝિકના ગોલ્ડન પિરિયડની વાત પણ અધૂરી છે: રૂપ તેરા મસ્તાના પ્યાર મેરા દીવાના, મેરે સપનોં કી રાની કબ આયેગી તૂ, અને કોરા કાગઝ થા યે મન મેરા લિખ દિયા નામ ઈસ પે તેરા…

‘ગાઈડ’ની રિલીઝ 1965માં થઈ એવું કેટલાક માને છે. તેઓ પાર્શ્યલી સાચા છે. ‘ગાઈડ’નું અંગ્રેજી વર્ઝન અમેરિકામાં 1965ની 29 ડિસેમ્બરે રિલીઝ થયું. ભારતમાં ‘ગાઈડ’ 8 એપ્રિલ 1966ના દિવસે થિયેટરોમાં આવી. કાર્ટૂનિસ્ટ આર. કે. લક્ષ્મણના મોટા ભાઈ તરીકે વધુ જાણીતા પણ સ્વયં એક મોટા ગજાના, સિદ્ધહસ્ત અને લોકપ્રિય સાહિત્યકાર આર. કે. નારાયણની આ જ નામની નવલકથા પરથી ફિલ્મ બની જેની અંગ્રેજી પટકથા લખવા માટે દેવ આનંદે પુલિત્ઝર ઈનામ (1932) અને નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા (1938) પર્લ બકને જવાબદારી સોંપી હતી. નોબેલ મેળવનારાં તેઓ સૌપ્રથમ મહિલા અમેરિકન સાહિત્યકાર હતાં.

સચિન દેવ બર્મને 1965માં રિલીઝ થયેલી ‘તીન દેવિયાં’ માટે કિશોર કુમાર પાસે ‘ખ્વાબ હો તુમ યા કોઈ હકીકત, કૌન હો તુમ બતલાઓ’ ઉપરાંત બીજાં બે ગીત ગવડાવ્યાં. ત્રણેય ગીતો મજરૂહ સુલતાનપુરીએ લખ્યાં હતાં: ‘અરે યાર મેરી તુમ ભી હો ગઝબ ઘૂંઘટ તો ઝરા ઓઢો, આહા માનો કહા અબ તુમ હો જવાં મેરી જાન લડકપન છોડો…’ જેના જવાબમાં નખરાળી દેવી કહે છે: ‘જબ મેરી ચુનરિયા મલમલ કી ફિર કયું ના ફિરું ઝલકી ઝલકી…’

અને ‘તીન દેવિયાં’નું કિશોરદાએ ગાયેલું ત્રીજું ગીત હતું: ‘લિખા હૈ તેરી આંખોં મેં કિસકા ફસાના…’

‘ગાઈડ’થી ‘મિલિ’ સુધીની સચિનદા સાથેની કિશોર કુમારની યાત્રા જેટલી ઈન્ટરેસ્ટિંગ હતી એટલી જ, કદાચ એના કરતાં વધારે એક્સાઈટિંગ સફર ‘બાઝી’ (1951)થી ‘તીન દેવિયાં’ (1965) સુધીની હતી. ‘બાઝી’માં કિશોર કુમારે સચિન દેવ બર્મન માટે સૌથી પહેલું ગીત ગાયું. દેવ આનંદના ‘નવકેતન’ બૅનર માટે ગુરુદત્તે ડિરેક્ટ કરેલી આ ફિલ્મમાં સાહિર લુધિયાનવીનાં ગીતો હતાં: તેરે તીરોં મેં છુપે પ્યાર કે ખઝાને હૈં, મેરે લબોં પે દેખો આજ ભી તરાને હૈ… ડંડરડંડરડંડરડંડરડંડરડા…

એ જ વર્ષે સાઉથની જાયન્ટ પ્રોડક્શન કંપની એ.વી.એમ.ની ‘બહાર’ માટે એસ.ડી.એ કિશોર કુમાર પાસે રાજેન્દ્ર કૃષ્ણનું આ ગીત ગવડાવ્યું: કુસૂર આપ કા, હુઝૂર આપ કા, મેરા નામ લીજિયે ન મેરે બાપ કા…

આ મજાકિયા ગીત ઉપરાંત એ જ વર્ષે ‘એક નઝર’માં કિશોરદાએ સચિનદા માટે રાજેન્દ્ર કૃષ્ણના આ હળવાફૂલ શબ્દો તે જમાનાના ટૉપના કૉમેડિયન ગોપ માટે ગાયા: નયે ઝમાને કી મોહબ્બત નિરાલી બાતેં હઝારોં દિલ ખાલી, સોલા આને ખાલી, યે નયે ઝમાને કે છોકરે લેવેન્ડર કી બોડિયાં પાવડર કે ટોકરે, પેટ ભરે ન ભરે પ્યાર કરેંગે, આંખોં કે અંધે આંખેં ચાર કરેંગે, ગલી ગલી યે મજનૂ કે ચેલે, કૈસે ફિરતે હૈ – કોઈ દિલ લે લે, લે લે…

બીજા વર્ષે, 1952માં, ગુરુદત્તના દિગ્દર્શનમાં ગીતા બાલી અને દેવ આનંદવાળી ફિલ્મ ‘જાલ’માં બર્મનદાનું મ્યુઝિક હતું જેમાં કિશોર કુમારે સાહિર લુધિયાનવીએ લખેલા આ શબ્દોને કંઠ આપ્યો: દે ભી ચુકે હમ નઝરાના દિલ કા જેના જવાબમાં ગાયિકા ગીતા રૉયે હીરોઈન ગીતા બાલી માટે ગાયું: અરે છોડો ભી યે રાગ પુરાના દિલ કા…

એ પછીના વર્ષે સચિનદાએ કિશોર કુમાર પાસે પોતે કરેલી પાંચમાંની એકેય ફિલ્મ માટે ગીત ગવડાવ્યું નહીં. સચિનદા તલત મહેમૂદને વધારે કામ આપતા હતા. 1954માં નરગીસ, નાસિર ખાન, વનમાલા, પારો અને જીવનવાળી ફિલ્મ ‘અંગારે’ આવી જેમાં સાહિર લુધિયાનવીએ સચિનદા માટે આ શબ્દો લખ્યા જે યુગલગાનરૂપે શમશાદ બેગમ સાથે કિશોરદાએ ગાયા: ગોરી કે નૈનોં મેં નિંદિયા ભરી આ જા રી સપનોં કી નીલમપરી… શમશાદ બેગમની આ લોરીના શબ્દો પછી જીવન માટે કિશોર કુમાર ગાય છે: અરે ઓ મેરે ઝખ્મોં કી ફિટ્ કરી (?) આ ભી જા ક્યોં દેર ઈતની કરી… આમાં ‘ફિટ્ કરી’ શું હશે? તમને ખબર હોય તો મારી ભૂલ સુધારજો. આ જ ગીતના એક અંતરામાં કિશોર કુમાર ગાય છે: તૂ હૂર હૈ ઔર મૈં લંગૂર, ઉલ્ફત કે હાથોં સે મજબૂર હૂં, ગુસ્સા ન કર, ન કર ગુસ્સા ન કર, ઓ મેરી બેસુરી આ ભી જા ક્યોં દેર ઈતની કરી.

એ જ વર્ષે સલમાન-આમિરવાળી ‘અંદાઝ અપના અપના’ના ડિરેક્ટર રાજકુમાર સંતોષીના મશહૂર પિતા પી. એલ. સંતોષીએ પ્રોડ્યુસ-ડિરેક્ટ કરેલી ‘ચાલીસ બાબા એક ચોર’માં પણ સચિનદાના મ્યુઝિકમાં કિશોરદાએ એક ગીત ગાયું: દિલ મેં હૈ બાત ઐસી કાનોં મેં કહી જાયે…

અત્યાર સુધી માર્ક કર્યું હશે કે સચિનદાએ કિશોર કુમાર પાસે મોટેભાગે કૉમેડી ટાઈપનાં ગીતો જ ગવડાવ્યાં. આ ટ્રેન્ડ બદલાયો 1955માં રિલીઝ થયેલી ‘મુનીમજી’ અને 1956માં આવેલી ‘ફન્ટૂશ’થી. આ બે ફિલ્મો આવી એ પહેલાં એસ. ડી. બર્મનના સંગીતવાળી ‘ટેક્સી ડ્રાઈવર’માં એક, ‘હાઉસ નં. 44’માં એક અને ‘મદ ભરે નૈન’માં એક ગીત કિશોરદા ગાઈ ચૂક્યા હતા.

સુબોધ મુખર્જીના દિગ્દર્શનવાળી ફિલ્મમાં દેવ આનંદ માટે સાહિરના આ શબ્દો ગાયા: જીવન કે સફર મેં રાહી મિલતે હૈ બિછડ જાને કો ઔર દે જાતે હૈ યાદેં તન્હાઈ મેં તડપાને કો.. ફિલ્મમાં સિચ્યુએશન કૉમેડી ટાઈપની જ છે અને ગીતનો આરંભ પણ એ મૂડમાં દેવ આનંદે કર્યો છે પણ સાહિરના શબ્દોમાં કેવી સંજિદગી છે એ તો તમે મુખડામાં જ જોઈ લીધું. અફકોર્સ, એના અંતરાઓમાં આટલું ઊંડાણ નથી, પણ ધેટ્સ ઓકે.

1956માં દેવ આનંદની ‘ફન્ટૂશ’ આવી. જેમાં સચિનદાના સંગીતમાં કિશોર કુમારે 4 ગીતો ગાયાં: રાહુલ દેવ બર્મને નવ વર્ષની ઉંમરે જે ધૂન બનાવેલી તે વાપરીને પિતાએ ‘ઐ મેરી ટોપી પલટ કે આ, ના અપને ફન્ટૂશ કો સતા’ ગીત બનાવ્યું. આ ઉપરાંત બીજું એક હળવું ગીત ફિલ્મમાં હતું: ઉપરવાલા જબ ભી દેતા પૂરા છપ્પર ફાડ કે દેતા. ત્રીજું ગીત હતું: વો દેખે તો ઉન કી ઈનાયત, ના દેખે તો રોના ક્યા. અને ચોથા ગીતે કિશોર કુમારની ગાયક તરીકે ઈમેજ બદલી નાખી. લોકો કહેતા કે કિશોર કુમાર સિરિયસ ગીતો ના ગાઈ શકે, એમના અવાજમાં દર્દ નથી, ઠહરાવ નથી, ખામોશીના પડઘા નથી, દુનિયાને ખોટી સાબિત કરતા હોય એમ કિશોરદાએ જે ગીત ગાયું તે તમને કઈ ફિલ્મમાં છે એની ખબર ન હોય તો થાય કે ‘ફન્ટૂશ’ જેવું ટાઈટલ ધરાવતી ફિલ્મમાં આવું ગીત હોઈ શકે? પણ હતું. સચિનદાના સંગીતને અને સાહિરસા’બના શબ્દોને હન્ડ્રેડ પર્સેન્ટ ન્યાય આપીને સોના જેવા આ ગીતમાં સુગંધ ઉમેરતા હોય એ અદાથી કિશોર કુમારે ગાયું હતું:

દુખી મન મેરે સુન મેરા કહના,
જહાં નહીં ચૈના, વહાં નહીં રહના…

દુખી મન મેરે સુન મેરા કહના
જહાં નહીં ચૈના, વહાં નહીં રહના

• • •

તાજા કલમ: તમને આમાં મઝા પડી રહી છે? તો કમેન્ટ બોક્સમાં તમારી લાગણી કેમ નથી લખતા! તમારા હોંકારા વગર અંધારામાં તીર ચલાવવા જેવું લાગે છે!
—સૌ.શા.

• • •

( સૌરભ શાહના આવા સેંકડો લેખો વાંચવા Newspremi.comના આર્કાઇવ્ઝનો લાભ લો. સૌરભ શાહના રોજેરોજ લખાતા લેખોની જાણકારી મેળવવા વૉટ્સઍપ નંબર ⁨090040 99112⁩ પર તમારું નામ મોકલીને સૌરભ શાહના ગ્રુપમાં જોડાઈ જાઓ.)

• • •

ન્યુઝપ્રેમીને આર્થિક સપોર્ટ આપવા અહીં ક્લિક કરો