( ગુડ મૉર્નિંગ એક્સક્લુઝિવ : ન્યુઝપ્રેમી, શુક્રવાર, 30 ઑગસ્ટ 2024)
હિન્દી ફિલ્મનાં ગીતો આપણી ન લખાયેલી રોજનીશીનું એક-એક પાનું છે. આ ગીતો લખનારા ડઝનબંધ ગીતકારોએ-કવિઓએ આપણા વતી એ પાનાં લખ્યાં છે. સાહિર, મજરૂહ અને આનંદ બક્ષીથી લઈને ગુલઝાર, જાવેદ અખ્તર અને શૈલેન્દ્ર…
શૈલેન્દ્રની આજે 101મી જન્મજયંતિ છે. 1923ની 30 ઑગસ્ટે એમનો જન્મ. એમનાં પુત્રી અમલા શૈલેન્દ્ર મઝુમદારે આ પ્રસંગે પિતાનાં સંસ્મરણોને એક પુસ્તક રૂપે પ્રગટ કર્યાં છે ‘શૈલેન્દ્ર : અ લવ લિરિક ઇન પ્રિન્ટ : અ ડૉટર રિમેમ્બર્સ.’
પુસ્તકમાં અમલાજીએ પોતાના બાળપણ દરમ્યાન અને પોતાની કિશોરાવસ્થા દરમ્યાન અનુભવેલી-જોયેલી પિતાની ઘણી બધી વાતોને યાદ કરીને શૈલેન્દ્રના ભાવકો સમક્ષ મૂકી છે. મોટા થયા પછી, પિતાની ગેરહાજરીમાં અનુભવેલી વ્યથાઓને પણ શબ્દબદ્ધ કરી છે. જેમ કે : ‘તીસરી કસમ’ પછી, માત્ર 43 વર્ષની વયે દેવાદાર પિતા ગુજરી ગયા એ પછી મુંબઈમાં ખારના રામકૃષ્ણ મિશનને અડીને આવેલા ‘રિમઝિમ’ બંગલા પર કોર્ટની ટાંચ આવે એમ હતું. રાજ કપૂરે સમયસૂચકતા વાપરીને એ બંગલો ગાયક મુકેશજીના નામે ગિરવે છે એવાં કાગળિયાં કરાવી લીધાં. કોર્ટ કેસમાં લેણદારો બંગલાને તો કાંઈ નહીં કરી શક્યા પણ બંગલામાંની તમામ ચીજ વસ્તુઓ, ફર્નિચર, સાજ-સામાન બધું સીલ થઈ ગયું, કોર્ટના તાબામાં જતું રહ્યું.
1951માં રિલીઝ થયેલી રાજ કપૂરની ફિલ્મ ‘આવારા’ના એક ગીત વિશે અમલા શૈલેન્દ્રએ એક નવી જ વાત લખી છે આ પુસ્તકમાં. આપણે સૌ એ વાત તો જાણીએ છીએ કે મૂકેશે ગાયેલું ‘આવારા’નું ટાઈટલ સૉન્ગ ભારતમાં તો ધૂમ મચાવતું જ હતું, પરદેશમાં પણ ખાસ્સું ગાજેલું- ખાસ કરીને રશિયામાં.
અમલાજી નવી વાત એ લાવ્યા છે કે આ ગીતનો ઉલ્લેખ નોબેલ પ્રાઇઝ વિજેતા સુપ્રસિદ્ધ રશિયન લેખક એલેક્ઝાન્ડર સોલ્ઝેનિત્સિનની જાણીતી નવલકથા ‘કૅન્સર વૉર્ડ’માં થયેલો છે! લેખકની આ સેમી ઑટોબાયોગ્રાફિકલ નવલકથા 1966માં લખાઈ અને તરત જ રશિયામાં બૅન થઈ. 1968માં યુરોપ વગેરેમાં પ્રગટ થઈ.
‘કૅન્સર વૉર્ડ’ના 12મા પ્રકરણમાં હીરો ઓલેગ કોસ્તોગ્લોતોફ હૉસ્પિટલના 13 નંબરના કેન્સર વૉર્ડમાં છે. નર્સ ઝોયા (જે ડોક્ટર બનવાની તાલીમ લઈ રહી છે તેને) પૂછે છે : ‘ઝો-યા! તને તારા નામનો અર્થ ખબર છે?’ નર્સ ફટાક દઈને જવાબ આપે છે : ‘ઝોયા એટલે જિંદગી.’ પછી હીરો એની સાથે આ નામને લઈને હળવી મજાક કરે છે, થોડું ફ્લર્ટિંગ કરે છે. અને આ તબક્કે નવલકથામાં લેખક એલેક્ઝાન્ડર સોલ્ઝેનિત્સિન લખે છે : ‘એકાએક ઝોયા બેઉ હાથ ઉલાળી, બંને હાથે ચપટી વગાડતાં, આખું શરીર હલાવીને નવી રિલીઝ થયેલી ઇન્ડિયન ફિલ્મનું લોકપ્રિય ગીત ગાવા માંડે છે : ‘આવારા હું… આવારા હું…’
ઓલેગના ચહેરા પર તરત જ કંટાળો છવાઈ જાય છે : ‘ના, પ્લીઝ, એ ગીત નહીં, ઝોયા !’
ઝોયા તરત જ ચૂપ થઈને પાછી ઠાવકી બની જાય છે. કોઈ જુએ તો ખબર પણ ના પડે કે એક પળ પહેલાં એ ગાતી-નાચતી હશે.
‘આ ગીત “ધ ટ્રૅમ્પ”નું છે,’ ઝોયા બોલી, ‘તમે નથી જોયું ?’
( ‘આવારા’ વિદેશમાં ‘ધ વેગાબૉન્ડ’ના નામે રિલીઝ થઈ હતી. અહીં નવલકથાના અનુવાદકે ‘ધ ટ્રૅમ્પ’ લખ્યું છે. )
‘હા, જોયું છે’
‘મસ્ત ફિલ્મ છે, ને ! મેં તો બે વાર જોઈ.’ ( નવલકથાકારે અહીં કૌંસમાં નોંધ્યું છે: ‘ખરેખર તો એણે ચાર વાર જોઈ હતી પણ કબુલ કરતાં અચકાતી હતી’). ‘તમને નહીં ગમી? આમ જોવા જઈએ તો “આવારા”ના હીરોની લાઈફ તમારી જિંદગી જેવી જ છે.’
‘બિલકુલ નહીં !’ ઓલેગે ગુસ્સે થઈને કહ્યું.
‘કેમ ? એ પણ તમારી જેમ જેલમાંથી છૂટીને આવ્યો હતો અને બહાર આવીને એની આખી જિંદગી બરબાદ થઈ ગઈ.’
‘એવું કંઈ નથી. એ તો ગુંડો-મવાલી હતો, ગૅન્ગસ્ટર હતો. ( હું કંઈ એવો નથી)’ ઓલેગે કહ્યું.
* * *
નવલકથાનો હીરો ઓલેગ રશિયાની સ્તાલિન સરકારની જોહુકમી સામે અવાજ ઉઠાવનાર ક્રાંતિકારી છે. એને લેબર કૅમ્પમાં પુરવામાં આવ્યો હતો. એ પછી એનો દેશનિકાલ થયો હતો.
નવલકથાની આ બધી વિગતો સાથે અત્યારે આપણને કોઈ લેવાદેવા નથી. નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા નવલકથાકાર વિગતે ‘આવારા’નો ઉલ્લેખ કરે જેમાં શૈલેન્દ્રના ગીતની વાત પણ આવી જાય તે આપણા માટે મહત્વનું છે.
અમલા શૈલેન્દ્રના પુસ્તકમાં જે નથી એવી થોડીક વાતો કરીને એક મહાન ગાયકને યાદ કરીએ. શૈલેન્દ્રની સામ્યવાદી કે કમ્યુનિસ્ટ વિચારસરણીને બાજુએ રાખીને એમનાં ગીતો માણવાનાં છે. હવે જે બધી વાતો આવી રહી છે તે અમલાજીના પુસ્તકમાં નથી. હોત તો સારું થાત.
શૈલેન્દ્રે 171 હિન્દી ફિલ્મો માટે અને 6 ભોજપુરી ફિલ્મો માટ લગભગ 800 ગીતો લખ્યાં. 1949માં રાજ કપૂરની ‘બરસાત’ માટે પહેલાં બે ગીતો લખ્યાં : બરસાત મેં હમસે મિલે તુમ સજન અને પતલી કમર હે તીરછી નજર હૈ.
‘બરસાત’ના છેક બે વર્ષ પછી 1951માં શૈલેન્દ્રે ‘આવારા’નાં ગીતો લખ્યાં : ઘર આયા મેરા પરદેસી, દમ ભર જો ઉધર મુંહ ફેરે, બીજાં કેટલાંક અને આવારા હૂં યા ગર્દિશ મેં હૂં આસમાન કા તારા હૂં… એ વખતે (1951માં) શૈલેન્દ્રની ઉંમર 28 વર્ષની, રાજ કપૂરની 27 વર્ષની, શંકર 29 વર્ષના અને જયકિશન તથા નરગીસ માત્ર 23 વર્ષના.
શૈલેન્દ્રનાં 700 પ્લસ હિન્દી ગીતોમાંથી નહીં નહીં તોય 25-50થી વધુ ગીતો તમે એકશ્વાસે યાદ કરી શકો :
ઐ મેરે દિલ કહીં ઔર ચલ (દાગ, 1952), રાજા કી આયેગી બારાત (આહ, 1953) હરિયાલા સાવન ઢોલ બજાતા આયા (દો બીઘા ઝમીન, 1953), અંધે જહાન કે અંધે રાસ્તે (પતીતા, 1953), છોટા સા ઘર હોગા બાદલોં કી છાંવ મેં (નૌકરી, 1954), નન્હે મુન્ને બચ્ચે તેરી મુઠ્ઠી મેં ક્યા હૈ (બુટ પૉલિશ, 1955), ઓ શિવજી બ્યાહને ચલે (મુનીમજી, 1955), મેરા જૂતા હૈ જાપાની અને બીજાં પાંચ (શ્રી 420, 1955), તૂ પ્યાર કા સાગર હૈ (સીમા, 1955), યે રાત ભીગી ભીગી (ચોરી-ચોરી, 1956), જાગો મોહન પ્યારે (જાગતે રહો, 1956), અરે ભાઈ નિકલ કે આ ઘર સે (નઇ દિલ્હી, 1956) સુર ના સજે કયા ગાઉં મૈં (બસંત બહાર, 1956), મંઝિલ વહી હૈ, પ્યાર કે રાહી બદલ ગયે (કઠપૂતલી, 1957), યે રાતેં યે મૌસમ નદી કા કિનારા (દિલ્હી કા ઠગ, 1958), સુહાના સફર ઔર યે મૌસમ હંસી અને બાકીના બધાં જ ગીતો (મધુમતી, 1958), યે મેરા દીવાનાપન હૈ (યહૂદી, 1958), કિસી કી મુસ્કુરાહટોં પે હો નિસાર… જીના ઇસી કા નામ હૈ અને બીજાં ગીતો (અનાડી, 1959), રુક જા ઓ જાનેવાલી રુક જા (કન્હૈયા, 1959), ભૈયા મેરે રાખી કે બંધન કો નિભાના (છોટી બહેન, 1959), મુઝ કો યારો માફ કરના (મૈં નશે મેં હૂં, 1959), ખોયા ખોયા ચાંદ, ખુલા આસમાન અને બીજાં ગીતો (કાલા બાઝાર, 1960), હોઠોં પે સચ્ચાઈ રહેતી હૈ અને બીજાં ગીતો (જિસ દેશ મેં ગંગા બહતી હૈ, 1960), અજીબ દાસ્તાં હૈ યે (દિલ અપના ઔર પ્રીત પરાઈ, 1960), ઓ સજના, બરખા બહાર આઈ (પરખ, 1960) નાની તેરી મોરની કો મોર લે ગયે (માસૂમ 1960).
1961માં હાસ્યકલાકાર મહેમુદના પ્રોડક્શનની પહેલી ફિલ્મ આવી— ‘છોટે નવાબ’. રાહુલ દેવ બર્મનની સ્વતંત્ર સંગીતકાર તરીકેની આ પહેલી ફિલ્મ. પંચમ તે વખતે 22 વર્ષના.
‘છોટે નવાબ’માં શૈલેન્દ્રનાં ગીતો હતાં : મતવાલી આંખોવાલે ઓ અલબેલે, ઘર આજા ઘિર આયે બદરા… શૈલેન્દ્રની પંચમ સાથેની આ પહેલી અને છેલ્લી ફિલ્મ. પિતા સચિન દેવ બર્મન સાથે તો શૈલેન્દ્રએ ઘણું કામ કર્યું, આર.ડી. સાથે કેમ નહીં ? પંચમ વિશેની ઑથોરિટી એવા અજય શેઠ પાસે આનો જવાબ મળી શકે. શૈલેન્દ્રે 28 સંગીતકારો સાથે કામ કર્યું. સૌથી વધુ ગીતો શંકર-જયકિશનના સંગીતવાળી ફિલ્મો માટે લખ્યાં. 91 ફિલ્મો. સલિલ ચૌધરી (18 ફિલ્મો) , રોશન (12 ફિલ્મો) અને સચિન દેવ બર્મન (11 ફિલ્મો) માટે ડઝનબંધ યાદગાર ગીતો લખ્યાં. યા હૂ… આગળ વધીએ.
ચાહે મુઝે કોઈ જંગલી કહે (જંગલી, 1961), એક સવાલ મૈં કરું (સસુરાલ, 1961), તેરા મેરા પ્યાર અમર ફિર ક્યું મુઝકો (અસલી નકલી, 1962), લાખોં તારે આસમાન મેં, એક મગર (હરિયાલી ઔર રાસ્તા, 1962), છોટી સી યે દુનિયા પહેચાને રાસ્તે (રંગોલી, 1962), ઝૂમતી ચલી હવા યાદ આ ગયા કોઈ (સંગીત સમ્રાટ તાનસેન, 1962), બહુત દિયા દેનેવાલે ને તુઝકો (સૂરત ઔર સીરત, 1962).
1963માં બિમલ રાયની ‘બંદિની’ આવી. સચિન દેવ બર્મનના સંગીતમાં શૈલેન્દ્રે યાદગાર ગીતો આપ્યાં : ઓ જાને વાલે હો સકે તો લોટ કે આના, ઓ રે માંઝી મેરે સાજન હૈ ઉસ પાર… પણ એક ગીત બાકી હતું અને ગીતકાર-સંગીતકાર વચ્ચે કંઈક ખટપટ થઈ ગઈ. બિમલ રાયે એક નવા જ બિનફિલ્મી, બિનઅનુભવીને બોલાવ્યા અને ગીત લખાયું : મેરા ગોરા અંગ લઈ લે, મોહે શામ રંગ દઈ દે, છુપ જાઉંગી મૈં રાત હી મેં, મોહે પી કા સંગ દઈ દે… ગીતકાર ગુલઝારનું આ પ્રથમ ગીત. ઘણી બધી યાદો સંકળાયેલી હોય છે એકમેક સાથે.
યાદ ના જાયે બીતે દીનોં કી (દિલ એક મંદિર, 1963), પૂછો ના કૈસે મૈંને રૈન બિતાઈ અને નાચે મન મોરા મગન તિગદા ધીગી-ધીગી (મેરી સૂરત તેરી આંખે, 1963), ઓ સનમ તેરે હો ગયે હમ (આઈ મિલન કી બેલા, 1964), રાધિકે તૂને બંસરી ચુરાઈ (બેટી બેટે,1964), કોઈ લૌટા દે મેરે બીતે હુએ દિન (દૂર ગગન કી છાંવ મેં, 1964) આજા, આઈ બહાર દિલ હૈ બેકરાર (રાજકુમાર, 1964), દોસ્ત દોસ્ત ના રહા અને બીજાં ત્રણ ગીતો (સંગમ, 1964).
1965માં ‘ગાઈડ’ આવી. એક્ચ્યુલી 1966માં રિલીઝ થઈ પણ સેન્સર સર્ટિફિકેટ 29 ડિસેમ્બર 1965નું છે એટલે 1965ની ફિલ્મ ગણાય છે. ફિલ્મફેર અવૉર્ડ્સ માટે ‘ગાઈડ’ને 1966ની ફિલ્મ ગણવામાં આવે છે. 2 એપ્રિલ 1966ના રોજ રિલીઝ થઈ હતી. ‘ગાઈડ’નાં યાદગાર ગીતો વિશે અને ‘ગાઈડ’ ફિલ્મ તથા જેના પરથી આ ફિલ્મ બની તે આર. કે. નારાયણની અંગ્રેજી નવલકથા ‘ધ ગાઈડ’ વિશેની એક 15-17 હપતાની સિરીઝ (‘લવ : આજ-કલ’ કરતાં ડબલ-ટ્રિપલ લાંબી) મારી ડેઇલી કૉલમમાં લખી છે. ‘ન્યુઝપ્રેમી’ પર મળી જશે.
શૈલેન્દ્રે લખેલાં અને સચિન દેવ બર્મને સ્વરબદ્ધ કરેલાં ‘ગાઈડ’નાં એકેએક ગીત સોનાની લગડી : વહાં કૌન હૈ તેરા મુસાફિર જાયેગા કહાંથી શરૂ કરીને આજ ફિર જીને કી તમન્ના હૈ, તેરે મેરે સપને અબ એક રંગ હૈ, પિયા તો સે નૈના લાગે, ગાતા રહે મેરા દિલ, દિન ઢલ જાયે હાય રાત ના જાય, મો સે છલ, ક્યા સે ક્યા હો ગયા…
1965માં ‘ગુમનામ’માં શૈલેન્દ્રે હમ કાલે હૈં તો ક્યા હુઆ દિલવાલે હૈં લખ્યું. એ જ વર્ષે ‘જાનવર’ માટે લાલ છડી મૈદાન ખડી ક્યા ખૂબ લડી લખ્યું. 1966માં ‘આમ્રપાલી’ માટે જાઓ રે જોગી તુમ જાઓ રે અને ‘સૂરજ’ માટે દેખો મેરા દિલ મચલ ગયા તથા તિતલી ઉડી લખ્યું.
1966નું વર્ષ શૈલેન્દ્રના જીવનનું અંતિમ વર્ષ પુરવાર થયું. એમણે ‘તીસરી કસમ’ પ્રોડ્યુસ કરી. ખુવાર થઈ ગયા. ફણીશ્વરનાથ રેણુની સ્ટોરી સારી હતી, ગીત-સંગીત તથા રાજ કપૂર-વહીદાજીનો અભિનય બધું જ લાજવાબ હતું. પણ બિમલ રૉયના જમાઈ બાસુ ભટ્ટાચાર્યએ દિગ્દર્શનમાં લોચા વાળ્યા. બિમલદા મેઈનસ્ટ્રીમમાં રહીને ખૂબસૂરત ઑફબીટ ફિલ્મો બનાવતા. જમાઈરાજાને મેઈનસ્ટ્રીમ સિનેમા સાથે શું દુશ્મની હશે તે ભગવાન જાણે પણ એમણે ઑફબીટને બદલે સ્યુડો ફિલ્મ બનાવી જે બોક્સ ઑફિસ પર પિટાઈ ગઈ. (આ જ બાસુ ભટ્ટાચાર્યે પછીથી ‘આવિષ્કાર’, ‘અનુભવ’ અને ‘ગૃહપ્રવેશ’ જેવી આર્ટ ફિલ્મો બનાવી. તે જમાનામાં સ્યુડો ફિલ્મોને આર્ટ ફિલ્મો ગણવામાં આવતી.) રાજ કપૂરે 1977માં ‘ઇન્ડિયા ટુડે’ને આપેલા એક ઇન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું : ‘બાસુ (ભટ્ટાચાર્ય) સ્યુડો છે અને મને એ ફિલ્મ (‘તીસરી કસમ’) નહોતી ગમી. એ (બાસુ) બીજા કોઈના પૈસા સાથે ખિલવાડ કરી રહ્યા હતા. એમણે ક્યાં કશું ગુમાવવાનું હતું ?’
ખૈર, ‘તીસરી કસમ’ને નૅશનલ અવૉર્ડ્સ અને બીજાં ઘણાં પારિતોષિકો મળ્યાં પણ છેવટે ગઢ આલા, સિંહ ગેલા. 14 ડિસેમ્બર 1966. યોગાનુયોગ રાજ કપૂરનો એ જન્મદિવસ. હારેલા, તૂટી ગયેલા, ખામોશ થઈ ગયેલા અને દુનિયાની રસમો પરથી ભરોસો ગુમાવી ચૂકેલા હિન્દી સિનેમાના એક મહાન ગીતકાર કવિ શૈલેન્દ્રનું અવસાન થયું.
પ્રીત બનાકે તૂને જીના સિખાયા, હંસના સિખાયા-રોના સિખાયા; જીવન કે પથ પર મીત મિલાએ, મીત મિલાકે તૂને સપને જગાએ, સપને જગા કે તૂને કાહે કો દે દી જુદાઈ…દુનિયા બનાને વાલે ક્યા તેરે મનમેં સમાઈ, કાહે કો દુનિયા બનાઈ. ‘તીસરી કસમ’નું આ ગીત ભલે હસરત જયપુરીએ લખ્યું હોય પણ એમાં મિજાજ શૈલેન્દ્રના અંતિમ દિવસોનો ઝીલાયો છે. શૈલેન્દ્રે ‘તીસરી કસમ’માં હસરત જયપુરી પાસે આ ઉપરાંત બીજાં બે ગીતો પણ લખાવ્યાં. આમેય શંકર-જયકિશનના સંગીતમાં આ બંને ગીતકારો પરસ્પર વહેંચીને કામ કરતા. શૈલેન્દ્રે પોતે ‘તીસરી કસમ’ માટે જીવ રેડીને ગીતો લખ્યાં : સજન રે જૂઠ મત બોલો, સજનવા બૈરી હો ગયે હમાર, ચલત મુસાફિર, પાન ખાય સૈયાં હમારો…
શૈલેન્દ્રના ગયા પછી 20 જેટલી હિન્દી ફિલ્મો રિલીઝ થઈ જેમાં એમનાં ગીતો હતાં. આ ફિલ્મોમાંથી કેટલીક ફિલ્મોનાં ગીતો જે રીતે સુપરડુપર હિટ બન્યાં તે જાણીને કવિના આત્માને ઘણી તૃપ્તિ થઈ હશે : દીવાને કા નામ તો પૂછો અને રાત કે હમસફર (‘ઍન ઇવનિંગ ઇન પૅરિસ’, 1967), જોશે જવાની હાય રે હાય અને દુનિયા કી સૈર કર લો (‘અરાઉન્ડ વર્લ્ડ’, 1967) રુલા કે ગયા સપના (‘જ્વેલ થીફ’ 1967), સવેરે વાલી ગાડી સે ચલે જાયેંગે (‘લાટ સાહબ’, 1967), દિલ કી ગિરહ ખોલ દો (‘રાત ઔર દિન’ 1967), ચક્કે પે ચક્કા, આજકાલ તેરે મેરે પ્યાર કે ચર્ચે, મૈં ગાઉં તુમ સો જાઓ (‘બ્રહ્મચારી’, 1968) અને જીના યહાં મરના યહાં (‘મેરા નામ જોકર’, 1970).
જીના યહાં મરના યહાં ગીત અધૂરું લખાયું હતું જે કવિના પુત્ર શેલી શૈલેન્દ્રએ પૂરું કર્યું. શૈલેન્દ્રનાં પાંચ સંતાનોમાં શેલી સૌથી મોટા. એમનું નામ શૈલી નહીં પણ શેલી છે. 18મી સદીના રોમેન્ટિક બ્રિટિશ કવિ પર્સી શેલીના નામ પરથી કવિએ પુત્રનું નામકરણ કર્યું હતું. શેલી શૈલેન્દ્ર 2007માં 58 વર્ષની ઉંમરે અવસાન પામ્યા. શૈલેન્દ્રના આ જ્યેષ્ઠ પુત્રે 20-30 વર્ષની કારકિર્દીમાં બેએક ડઝન ફિલ્મો માટે ગીતો લખ્યાં. 1971માં રિલીઝ થયેલી આર.કે. ફિલ્મ્સની ‘કલ, આજ ઔર કલ’ માટે રાજ કપૂરે એક ગીત શેલી પાસે લખાવ્યું હતું: હમ જબ હોંગે સાઠ સાલ કે…
શેલી શૈલેન્દ્રે કવિ પિતા વિશે એક વાત કહી હતી. શૈલેન્દ્ર પોતાના સંતાનો પર ક્યારેય ગુસ્સે થતા નહીં. સંતાન ન કરવા જેવું કામ કરે કે કોઈ પ્રકારનું તોફાન કરે ત્યારે એને પાસે બોલાવતા. પણ ધમકાવવાને બદલે પોતે જ રડી પડતા.
પિતાના આ આંસુમાં લાચારીની વ્યથા વ્યક્ત થતી. સંતાનો પોતાના કહ્યામાં ન હોય એનું એક કારણ એ તો ખરું જ કે એમના ઉછેરમાં ક્યાંક મા-બાપની ખામી રહી ગઈ છે. શૈલેન્દ્રને કદાચ આવું લાગતું. કવિના જન્મની એક શતાબ્દી પછી પણ એમણે લખેલાં ગીતો જીવે છે, મોજ કરાવે છે. કવિના શબ્દની આ તાકાત છે.
• • •
( સૌરભ શાહના આવા સેંકડો લેખો વાંચવા Newspremi.comના આર્કાઇવ્ઝનો લાભ લો. સૌરભ શાહના રોજેરોજ લખાતા લેખોની જાણકારી મેળવવા વૉટ્સઍપ નંબર 090040 99112 પર તમારું નામ મોકલીને સૌરભ શાહના ગ્રુપમાં જોડાઈ જાઓ.)
• • •
વાચકો જ ‘ન્યુઝપ્રેમી’નો એક માત્ર આર્થિક આધાર છે : સૌરભ શાહ
મારા દરેક લેખ સાથે સ્વૈચ્છિક આર્થિક સહયોગ માટેની આ અપીલ આપને મોકલવા પાછળ સજ્જડ કારણો છે.
‘ન્યુઝપ્રેમી’ માત્ર અને ફક્ત વાચકોના સપોર્ટથી ચાલે છે.
‘ન્યુઝપ્રેમી’ની આર્થિક બાબત સંભાળવા માટેનો સોર્સ એક જ છે— તમે.
જે મીડિયાને વાચકો સિવાયની વ્યક્તિઓનો આર્થિક ટેકો હોય તે મીડિયા સ્વતંત્ર ન હોઈ શકે.
‘ન્યુઝપ્રેમી’ માત્ર અને ફક્ત વાચકોના સપોર્ટથી ચાલે છે. અને એટલે જ ‘ન્યુઝપ્રેમી’ શત પ્રતિશત સ્વતંત્ર છે, અહીં કોઈના ય દબાણ હેઠળ નથી લખાતું.
દેશ માટે, સમાજ માટે અને ભારતીયો માટે જે સારું છે અને સાચું છે એનો પક્ષ લેવા માટે ‘ન્યુઝપ્રેમી’ વખણાય છે.
વાચકો જ ‘ન્યુઝપ્રેમી’નો આર્થિક આધાર છે. એટલે જ આ અપીલ આપને મોકલાતી રહે છે.
‘ન્યુઝપ્રેમી’ તમારા સ્વૈચ્છિક‐વોલન્ટરી આર્થિક સપોર્ટને કારણે ચાલે છે અને દેશ-વિદેશના ગુજરાતીઓ સુધી પહોંચે છે. ‘ન્યુઝપ્રેમી’ પર પોસ્ટ થતાં રોજે રોજનાં લખાણો અને અહીંના સમૃદ્ધ આર્કાઇવ્ઝનું સંપૂર્ણ મટીરિયલ તમામ વાચકો માટે વિનામૂલ્યે ઉપલબ્ધ છે.
‘ન્યુઝપ્રેમી’નાં લખાણો વાંચવા માટે ન તો કોઈ લવાજમ ભરવું પડે છે, ન અહીં કોઈ મનીવૉલ ખડી કરેલી છે કે આટલી રકમ ભરો તો જ આગળ વાંચવા મળે. અહીં બધું જ બધા માટે એકસરખા પ્રેમથી વિનામૂલ્યે પીરસાય છે. આ જ રીતે કારભાર ચાલતો રહે તે માટે ‘ન્યુઝપ્રેમી’નો થોડોક ભાર તમે પણ તમારી શક્તિ, તમારા સંજોગો તથા તમારા ઉત્સાહ મુજબ ઉપાડતા રહો તો સારું છે.
આ બધી જ વાતો ‘કટિંગ ચા’ સિરીઝમાં થઈ ગઈ છે. ‘ન્યુઝપ્રેમી’ અને વન પેન આર્મી વિશેની આઠ પાર્ટની ‘કટિંગ ચાય’ સિરીઝ જો તમે હજુ સુધી વાંચી ન હોય તો જરૂર એના પર નજર ફેરવી લેશો. (https://www.newspremi.com/cutting-chai-series-all-articles/)
તમારું અમુલ્ય કૉન્ટ્રિબ્યુશન મોકલવા માટે બૅન્ક એકાઉન્ટ વગેરેની વિગતો આ રહી:
જીપે, પેટીએમ, બૅન્ક ટ્રાન્સફરની વિગતો:
BHIM, PhonePe, G pay-
UPI ID : hisaurabhshah@okaxis
Net Banking / NEFT / RTGS-
Bank of Baroda
A/c name: Saurabh Ashvin Shah
A/c type : Savings
A/c No. : 33520100000251
IFSC Code : BARB0POWBOM
(fifth character is zero)
Branch Pin Code : 400076
તમામ વાચકોને વિનંતિ કે તમારો આભાર માની શકાય એ માટે એક સ્ક્રીનશૉટ 9004099112 પર મોકલી આપશો.
આ નાનકડી વાત યાદ રાખશો: સારું, સાચું, સ્વચ્છ, સંસ્કારી અને સ્વતંત્ર પત્રકારત્વ જે સમાજને જોઈએ છે એ કામ સમાજની દરેક વ્યક્તિના આર્થિક ટેકાથી જ થવાનું છે.
તમે સ્વૈચ્છિક સહયોગ મોકલવાની ઇચ્છા રાખતા હો તો આને નમ્ર રિમાઇન્ડર ગણશો.
જેઓ આ અપીલને પ્રતિસાદ આપતા રહ્યા છે તેમ જ જેઓ નિયમિતપણે ઉદાર દિલથી હૂંફાળો પ્રતિસાદ આપી રહ્યા છે તે સૌ વાચકોનો હ્રદયપૂર્વક આભાર.
સ્નેહાધીન,
સૌરભ શાહ
9004099112
(WhatsApp message only please. Kindly do not call).
• • •
ન્યુઝપ્રેમીને આર્થિક સપોર્ટ આપવા અહીં ક્લિક કરો
Shailendra ji very great lyricist, simple words but life’s philosophy in his songs.